Tôi có thể sánh cách miễn cưỡng mà tạm đượctính của bạn trai là ký ninh vàng, còntính của bạn gái là ký ninh đường. Người bạn trai, khi lương tâm còn trong trắng, chưa đủ quyết định về đời của mình đã phải sinh ra, lớn lên trong bầu uế khí ấy. Họ đem bao nhiêu kỷ niệm êm đềm của thời ái ân cũ để gieo vào đó nọc rắn ghen tương hầu bôi lọ bến cũ của thuyền lòng họ.
Nhiều người bị họ ghét chỉ tại vì đến bàn chuyện với họ, kể cả lúc kẻ nầy có việc cần, có việc ích lợi cho họ. Triết học dọn đường cho thần học và thần học đưa đến đời sống thánh thiện từ nội tâm. Nhà giáo dục liệu thấy thuyết dụ nhiều mà không thành công nên cầu nguyện Thượng đế sẽ giúp họ lái mũi tên đời họ đi đúng thánh ý của người.
Điểm nầy tôi bàn chu đáo ở chương sau. Đời cần nhờ những nhà truyền giáo, những chiến sĩ xã hội. Họ chưa có quyền chức vì chưa làm việc xã hội, chưa có quyền lực vì còn lệ thuộc gia đình, cũng không có quyền thế vì chưa làm nên việc gì khả quan.
Khi sinh lực dồi dào, lòng yêu đời nổi dậy, bạn trai thích hưởng ứng những phong trào khỏe. Một cách khéo léo nào đó họ minh thị hay mặc thị tỏ ra mình có đủ điều kiện để xây hạnh phúc gia đình lắm, mình được kẻ nầy, người nọ môn đăng hộ đối ngấp nghé. Thầy mà hiền lương thì họ kêu khiếp nhược.
Mà nhất là bạn trai được ân huệ hơn bạn gái ở chỗ dồi dào đời sống tinh thần. Nghệ phẩm của họ là những bài tâm ghi, những phương thế họ ký thác tâm hồn hay là sự thổ lộ lòng mơ ước của họ về ái ân. Phần đông bị mắc tật ích kỷ, nhỏ mọn, ăn nói cầu kỳ.
Dĩ nhiên phải biết lựa người để cuộc sống gia đình là một bản cầm sắt tuyệt diệu. Họ chỉ mới nghe con tim dào dạt. Thầy giảng bài càng hấp dẫn họ càng đánh cờ, viết thư tình, ngủ càng dữ.
Ơû trên có chỗ tôi nói họ mơ mộng. Ông từ trả lời: Vậy thì cháu còn thiếu một điều. Còn một chục bánh xèo, vài đòn bánh tét, bạn trai có kẻ ăn như không là chuyện thường.
Trong bản năng bảo vệ tính dục của bạn trai người ta cũng thấy lương tâm xen vào. Có thể người nữ ưu sầu cách nồng nhiệt, khắc khe, nhưng thời gian sẽ làm họ nguôi mau, nhất là khi họ có cơ hội tái giá. Chừng ấy hôn nhân không phải hôn nhân , tâm giao không phải tâm giao.
Biết bao cuộc đời bồ liễu phải tan tành và rơi lệ thiên thu sau những lần tham ván bán thuyền của người yêu. Cũng mừng là gần đây, chính phủ để ý đến sự thanh kiểm, để bảo vệ thuần phong mỹ tục, có những tiếng S. Nhưng giáo sư nào có tài đức, giàu uy tín, hùng biện thích vô lớp đông nam sinh hơn lớp đông nữ sinh.
Nhưng điều nầy rất khác với người mẹ là kẻ rót vào từng thớ thịt và tâm hồn của con, sinh lực và cả niềm khổ đau, vui sướng, lo âu, sầu buồn, tức giận v. Thưa bạn! tất cả các quan niệm trên đều sai lầm không phải trai gái lớn lên là phải yêu nhau, lấy ái tình làm lý tưởng. Nhưng, thưa bạn, chuyện đâu còn có đó và chuyện đâu rồi cũng vào đấy.