Nhiệm vụ của lối tư duy mũ xanh là thực hiện tóm tắt cuối cùng và chuẩn bị bảng thông báo. Chúng ta chia thời gian để lần lượt xem xét những hiểm hoạ (Mũ đen), tìm kiếm những ý tưởng mới (Mũ xanh lá cây), tập trung vào xử lý thông tin (Mũ trắng). Không có “những khả năng” bạn chẳng thể nào có thể tiến lên.
Nó không đòi hnỏi cần thiết lập một quá trình tư duy chi tiết. Nhưng cũng phần đông số người đó lại phản đối những câu hỏi nhỏ trong bảng thăm dò tán thành việc ủng hộ. Những khả năng này giữ một vai trò quan trọng trong lối tư duy hơn là mọi người nghĩ.
Chiếc mũ xanh da trời thiết kế chương trình sao cho nó phù hợp với tình huống, cũng giống như một người thợ mộc lên kế hoạch thế nào để đóng một chiếc ghế tựa hoặc một chiếc tủ. (Tuy nhiên có nhiều người làm việc chăm chí cả đời mà vẫn không thu được thành công). Ngoài người chủ toạ ra, một ai khác cũng có thể thực hiện vai trò cụ thể của chiếc mũ xanh.
Kết thúc hội nghị, ngài Anthony Mason, chủ tịch hội nghị đã nói với tôi rằng sẽ sử dụng câu chuyện tôi kể, bởi vì thông thường trong các cuộc tranh luận, cả hai phía đều cho rằng mình đúng, trong khi họ lại xem xét các khía cạnh khác nhau của vấn đề. Đây chính là lối tư duy thường thấy trong lĩnh vực chính trị. Từ những việc đã xảy ra, chúng ta tạo ra những tình huống chuẩn mực.
Những điển hình vừa nêu chứng tỏ sự thay đổi lớn lao. Chúng ta có thể mô tả chi tiết sự phân loại các khả năng theo thứ tự như sau: thiếu sót và cần thiết.
Tất cả mọi người tham dự cuộc họp đều được yêu cầu sử dụng chiếc mũ đỏ và đưa ra những cảm nhận về vấn đề đang thảo luận. Nó hoàn toàn khác với việc mọi người định nghĩa sẵn tình huống và sử dụng chiếc mũ để mô tả điều họ đã định nghĩa. Sự biện minh đó có thể là đúng, nhưng cũng có thể là sai.
Khi một người sử dụng chiếc mũ đỏ, điều này đồng nghĩa với việc người đó sẽ không cần phải cố chứng minh cảm xúc của mình hoặc đưa ra những lý giải lôgíc cho điều này. Điều này có nghĩa là lối tư duy chiếc mũ trắng yêu cầu người sử dụng có những kỹ năng nhất định so với lối tư duy những chiếc mũ khác. Nhiều độc giả khi đọc cuốn sách này có lẽ chưa từng được nghe đến tên tôi hoặc khái niệm lối tư duy mới lạ của tôi.
Nhưng những ý kiến mang tính cảm xúc như vậy không được chấp nhận nếu bạn dang sử dụng chiếc mũ trắng, trừ phi là bạn thuật lại cảm xúc của những khách hàng tiềm năng mà bạn đã phỏng vấn. … Chúng ta đang sử dụng quá nhiều thời gian để tranh cãi về điểm này. Hãy bắt đầu bằng cách đưa ra những ý tưởng đã được áp dụng và sau đó sử dụng chiếc mũ xanh để có những ý tưởng mới.
Và với cách ứng xử như vậy, chúng ta đã không đánh giá chính xác được vai trò của những sự kiện và số liệu. Tất nhiên lối tư duy phê phán là một phần rất quan trọng của hệ thống tư duy, nhưng không phải lúc nào ta cũng chỉ có lối tư duy phê phán thôi là đủ. Và ở chiếc mũ xanh da trời ở bước kế tiếp sẽ chỉ ra cho chúng ta biết chúng ta cần làm gì.
Liệu đó có phải là cháy nắng? Dị ứng thức ăn? Hay lên sởi? Từ "khả năng trực giác" được hiểu theo hai nghĩa. Chương trình để giải quyết một vấn đề khác với chương trình được sử dụng để thiết kế mẫu áo khoác.