Lối tư duy chiếc mũ vàng không bắt nguồn từ những động lực như vậy. Xúc cảm có thể được sắp xếp theo thứ tự từ những xúc cảm về mặt thẩm mỹ (được đưa ra dựa trên sở thích) tới những phán đoán rõ ràng. Cũng có những kiểu người chờ đời nghiêm túc để đến lượt mình trúng những giải sổ số lớn và họ để những niềm hy vọng kiểu như thế điều khiển cuộc đời họ.
Cách hiểu thứ 2 của từ «mới mẻ» đó là sự «mới mẻ thật sự», đó là một sáng kiến hoặc một khái niệm mà trước đó chưa từng xuất hiện ở bất cứ đâu. Giả sử chúng ta muốn có một vài ý tưởng mới đối với thuốc lá. Giá trị của những thông tin có được theo suy luận của triết học như thê nào?
Chúng ta nên có một vài lý do dựa trên lập luận logic để mọi người cùng nhìn thấy giá trị của ý tưởng và tiếp tục xem xét nó. Nhưng chúng ta phải đi và tìm kiếm xem. Tuỳ thuộc vào kết quả đạt được, mọi người cũng có thể thay đổi trật tự những chiếc mũ.
Lịch sử ghi mốc đầy những cái nhìn thiếu thực tế và những giấc mơ này đã trở thành hiện thực. Liệu chúng ta có thể định hình lại nó sao cho chi phí giảm đi? … Chúng ta sẽ phải quyết định nơi để tổ chứ buổi cắm trại.
…Có khả năng là Đảng mới sẽ chiếm được phiếu bầu của những người bầu cho Đảng đối lập. Mỗi màu sắc có một mối liên hệ đối với mỗi chiếc mũ. Kiểu tư duy này chỉ ra những khó khăn, nguy hiểm và những hiểm họa tìm tàng của sự việc, giúp bạn tránh những nguy hiểm cho bản thân người khác và cho cả cộng đồng.
Sử dụng chiếc mũ trắng chính là một cách tiện lợi để bạn yêu cầu mọi người cung cấp những sự kiện và số liệu để rồi xem xét chúng một cách trung lập, có chủ đích. Trong một cuộc họp, ai cũng muốn được tham gia, được chú ý, được cống hiến, và cách dễ nhất để cống hiến là đưa ra những nhận xét kiểu: «đúng vậy …nhưng…» một ý tưởng được đưa ra hợp lý tới 95%, nhưng mọi người lại có khuynh hướng chú ý tới 5% ít hợp lý hơn đó. Thật dễ dàng đưa ra những lời trì chích hơn những nhận xét có tính chất xây dựng.
Sử dụng chiếc mũ xanh giúp bạn thực hiện điều này. Trong lĩnh vực đào tạo các doanh nhân, người ta chú trọng đến khả năng đưa ra quyết định. Bạn cũng có thể là người lựa chọn xem có nên sử dụng chiếc mũ trắng tư duy hay không.
… Sản lượng bán hàng thức sự tăng mạnh sau chiến dịch quảng cáo. Tôi chỉ không thích vụ giao dịch này. Một chuẩn mực có thế có giá trị nhất định đối với bên này, trong khi đó nó lại có giá trị rất khác với bên kia.
Lối tư duy chiếc mũ vàng đưa chúng ta đi xa hơn sự xét đoán và những đề xuất. Bởi vì phương thức tư duy 6 chiếc mũ rất khác biệt so với lối tư duy tranh luận, cho nên chúng ta không bao giờ áp dụng những quy tắc tranh luận trong khi thảo luận theo phương pháp tư duy này. Tiến sỹ Simon gặp phải khó khăn trong việc tập họp người dân tham gia vào nhiệm vụ ông được giao.
Chúng ta nên có sự ép buộc để gọt dũa ý tưởng. Năm 1998, tôi được mời nói chuyện trong một hội nghị lập hiến nước Úc khi họ đang xem xét về tương lai của đất nước liên bang này, tôi đã kể câu chuyện sau: Chiếc mũ đen nhắc nhở mọi người phải cẩn thận.